De Misantroop dronk eens een glas in een duister hol dat voor hip drinklokaal moest doorgaan. Moeilijke brillen, schaakborden met bijzonder matige stellingen en een overvloed aan Berlinologiestudenten. De Misantroop oreerde tegenover verveeld gehoor wat er allemaal mankeerde aan het marxisme. Hij wees op de veertig miljoen lijken die de marxistische experimenten in Sovjet Unie hadden opgeleverd. Dit tot ongenoegen van een uitvreter die een tafeltje verderop zat, die opmerkte: “In de Sovjet Unie was geen echt marxisme hoor.”
Het is een wonderlijk fenomeen dat profeten door hun aanhangers zelden op de uitkomst van hun voorspellingen worden beoordeeld. Als Jezus verkondigt dat het laatste oordeel nabij is en dat tweeduizend jaar later mensen nog altijd vrolijk rondlopen, is dat voor religieuzen geen enkele aanleiding om de goddelijkheid van de Messias in twijfel te trekken. Zo zijn er ook op verschillende plekken en tijdstippen regimes aan de macht gekomen die het voornemen hadden de theorieën van Marx in de praktijk te brengen. De kerken werden gesloten, het bezit gecollectiviseerd en de arbeider werd cultureel bewustzijn bijgebracht, de standaard ingrediënten van de theorie van Marx. En hoewel westerse intellectuelen laaiend enthousiast waren over de politie en terreurstaten die met rode banier in de hand ontstonden, hadden de mensen die er leefden het minder naar hun zin. Zij verlangden naar een vrije verzorgingsstaat ondersteund door beperkt kapitalisme, of in elk geval de vruchten daarvan. Dat de doelstellingen van deze staten te bescheiden en pragmatisch waren voor westerse intelligentsia namen ze op de koop toe. Dat marxisme altijd is mislukt, wil nog niet zeggen dat het een verkeerde theorie is, want correlatie staat niet gelijk aan causaliteit. Vaak is de redenering van a priori-marxisten dat de staatsinrichting van alle marxistische experimenten verkeerd waren. Maar als een systeem afhankelijk is van allerlei mitsen en maren om het goed te laten werken, maar bij één verkeerde variabele ontaard in een massale slachtpartij of een politiestaat, is het beter om het systeem maar geheel te vergeten.
Er is nog voldoende te zeggen over de kinderachtige ideologie die het marxisme heet, maar dit relaas gaat over de vrouw die net op tijd gevlucht is uit het lijkenparadijs: Ayn Rand. Als in Gedweederland wordt gediscussieerd over Ayn Rand is het gebruikelijk dat Yernaz Ramautarsing wordt opgetrommeld om zijn idolate mening over haar te verkondigen. En als meningenwinkels hier vanaf zien omdat ze een serieuze avond wensen, dan zorgt hij er zelf luidkeels voor dat anderen van zijn aanwezigheid onder de toeschouwers worden verwittigd. Ramautarsing was een tijdje woordvoerder rassentheorie voor FvD in Amsterdam, maar vertrok hier omdat hij het vrij associëren iets te gortig interpreteerde. De Misantroop was een jaar geleden bezig over hem te schrijven onder de titel “Het zelfs voor een Surinamer bijzonder lage IQ van Ramautarsing”, maar ingewijden lieten doorschemeren dat de titel door kwaadwilligen verkeerd begrepen kon worden.[1]
Ayn Rand is niet met goed fatsoen een filosoof te noemen. Met filosofie had ze zelf ook weinig op. Volgens haar bestond er in de filosofie maar één filosoof die er toe deed en dat was Aristoteles. Daarna komt er wat haar betreft een hele tijd niets tot aan haar. Zij sloot het hoofdstuk échte filosofie af met dat wat ze zelf objectivisme noemt. Maar wie de moeite neemt een paar geweldige informatieve en ook zo leuke laagdrempelige cursusjes van The School of Life te volgen, zal opvallen dat wat Randebiel schrijft verdomd veel lijkt op wat Nietzsche een halve eeuw daarvoor schreef. Dat vond ze zelf geen enkel probleem, want Nietzsche was volgens haar een mysticus, dus die deed er daarom niet meer toe. Plagiaat plegen was nog nooit zo makkelijk. Randebiel neemt het concept Selbst-überwindung, waarmee Nietzsche vooral een mentale toestand omschrijft en trekt dit in het aardse door te stellen dat de mens zijn essentie haalt door ontzettend hard te werken. Ook übermenschen jat Randebiel van Nietzsche. Haar heldkarakters zijn totaal voltooide mensen, presteren bovennatuurlijk en vallen na al dat briljante werken op kantoor in slaap, coke was in de jaren veertig nog niet gemeengoed op de werkvloer.
De workaholics worden in Randebiels romans telkens tegengewerkt. Met een beroep op altruïsme vallen tweedehandsmensen onze helden lastig met hun overtolligheid en onkunde. Gelukkig blijken onze alwetende helden in staat deze barrières te omzeilen, door bijvoorbeeld een commune van kantoorslapers op te richten. De geweldenaars kennen slecht twee emoties: woede over onkunde en voldoening over briljant werk. Nooit sluipt er twijfel, verdriet, moedeloosheid in de geesteswereld van onze helden. Zelf is Rand dan wel weer lekker rancuneus als ze een trein vol tweedehands mensen laat crashen. Pagina’s lang voor de crash beschrijft ze het tweedehands karakter van deze mensen om te tonen dat ze hun dood aan zichzelf te wijten hebben. Kantoorslapers hadden toevallig de trein gemist.
Nu, dit is wel een beetje een correcte samenvatting van wat Randebiel schrijft in haar twee populairste boeken. Daar heeft Randebiel maar liefst een pagina of 1600 de ruimte voor genomen, terwijl een goede schrijver aan max 500 ruim voldoende zou hebben gehad. Ayn Randebiel is dan ook geen goede schrijver. Simplistische karakters, een soap-plot die zich eeuwig herhaald en liefdesrelaties niveau bouquetreeks. Randebiel heeft tevens goed afgekeken bij religies, die ze zo veracht. Mensen willen zich uniek voelen, een menselijke eigenschap waar ook religies gebruik van maken. Randebiel schrijft de rede, onbevangenheid en kunde toe aan helden en louter slechte eigenschappen aan de minkukkels. Dit proces verklaard grotendeels de aantrekkingskracht van het boek. Mensen willen graag van zichzelf geloven dat zij de helden zijn. Het is dan wel zo consistent om fouten en onvolkomenheden die in strijd zijn met dit perfecte beeld te externaliseren. Zij zelf is daar een prachtig voorbeeld van. Een vrij middelmatige schrijver met een paar oppervlakkige ideeën die een bestseller schrijft, gut wat voelde ze zich bijzonder en verheven. Maar andere prestaties dan haar zakken vullen heeft Rand niet geleverd. Het enige wat ze werkelijk heeft gepresteerd is het bereiken van een cultstatus die tot op de dag van vandaag voortleeft. Ook zij deed als een ware Messias allerlei grote voorspellingen die maar niet uitkwamen. De wereld is nog lang niet ten ondergegaan aan onkunde en de dragende schouders zijn er nog altijd. Misschien omdat de kantoorslapers in al hun wijsheid begrijpen dat in een commune van alle geniale wetenschappers, industriëlen en kunstenaars binnen de kortste keren dezelfde problemen ontstaan als in een normale samenleving, zoals altijd gebeurt in communes.
Iets bruikbaars leveren de boeken van Randebiel niet op, maar het is een verademing haar te lezen. Haar herinterpretatie van egoisme en haar kruistocht tegen de almacht van collectivistisch denken zijn fris. Ze schijft dat de collectieve gemeenplaatsen waarin het individu gedwongen wordt geïntegreerd veranderen van naam maar altijd op hetzelfde neer komen: gedwongen solidariteit. Er is geen alternatief, twee wolven en het schaap beslissen wat de pot schaft. In Gedweederland beginnen mensen woedend te pruttelen en met een kloppende ader op het voorhoofd te schreeuwen als de suggestie wordt gewekt dat de US of A niet het aller aller aller slechtste land op aarde is omdat de overheid daar wat minder regelt. Als de Misantroop tegenwerpt dat mensen het daar toch wel redelijk naar hun zijn lijken te hebben en het in allerlei opzichten het centrum van de wereld is, kijken deze woedende nietsnutten alsof ze vuur zien branden. Het succes aan de andere kant van de oceaan, gebaseerd op kapitalisme en consumentisme, mag geen succes zijn. Dat is een reflex dat zich in Europa al manifesteerde vanaf de oprichting van de V.S. In het romantische wereldje van kinderachtige uitbuitingideologie moeten ongelezen Derida en Foucault op het kansel jeremiëren, snikkend en pruilend dat het marxisme door de werkelijkheid wordt tegengewerkt en Amerika het absolute kwaad in de wereld is. Het is een inspiratieloze grijsgedraaide plaat die allang is achterhaald door de vooruitgang die is geboekt door industrialisatie, de mouwen opstropen en vooral niet luisteren naar de onzin die cultuurmarxisten verspreiden.
Randebiel had gelijk als ze schreef dat laissez-faire kapitalisme het beste systeem is om de vrijheid van het individu te waarborgen. Een mens wordt geboren en gaat dood, de tijd daartussenin mag de mens naar eigen goeddunken inrichten met of zonder andere mensen die over ditzelfde recht beschikken. Aangetekend moet worden dat dit een wereld is waarin mensen geen mensen zijn, maar rationeel calculerende computers. In theorie is dat allemaal aardig, maar mensen zijn niet geschikt voor het hoogste en het beste, ook de grootse genieën niet. Het is een stap in het denken die Randebiel vergeten is. Uiteindelijk houdt ze hoop door middel van haar utopische commune, maar eigenlijk kan ze de werkelijkheid niet aan: dat alle hoop verloren is. De mens is niet te bevrijden van het menselijke, hoe graag profeet Rand dat ook wil.
[1] Volgens Ramautarsing hebben Surinamers een lager IQ dan Nederlanders. In principe is dit een correcte constatering, hoewel er van alles op aan te vullen valt: https://eenvandaag.avrotros.nl/item/iq-verschillen-tussen-volkeren-zijn-wetenschappelijk-bewezen/